Công suất & hiệu suất tấm pin mặt trời

Bài viết này thuộc Cẩm nang Kỹ thuật Lắp đặt Điện Mặt Trời, giải thích rõ ràng – đúng kỹ thuật – dễ áp dụng.

1. Công suất tấm pin mặt trời là gì?

1.1. Công suất danh định (Wp)

Công suất tấm pin được thể hiện bằng đơn vị Watt-peak (Wp), ví dụ:

• 450W

• 550W

• 600W

Đây là công suất tối đa mà tấm pin có thể đạt được trong điều kiện tiêu chuẩn STC (1000 W/m², 25°C).

👉 Wp không phải là công suất pin luôn tạo ra trong thực tế.

1.2. Tổng công suất hệ thống (kWp)

Tổng công suất hệ được tính bằng:

Số lượng pin × công suất mỗi pin = kWp

Ví dụ:

• 10 tấm pin 550W → hệ 5,5 kWp

👉 kWp dùng để:

• So sánh quy mô hệ thống

• Ước tính sản lượng điện

2. Hiệu suất tấm pin mặt trời là gì?

Hiệu suất (%) thể hiện khả năng chuyển đổi ánh sáng mặt trời thành điện năng.

Ví dụ:

• Hiệu suất 20% nghĩa là 20% năng lượng ánh sáng được biến thành điện

👉 Hiệu suất cao → cần ít diện tích hơn để đạt cùng công suất.

3. Mối quan hệ giữa công suất và hiệu suất

• Pin công suất lớn chưa chắc hiệu suất cao

• Pin hiệu suất cao thường có công suất lớn trên cùng diện tích

Ví dụ:

• Pin 550W hiệu suất 21%

• Pin 600W hiệu suất 21.5%

👉 Pin 600W chỉ cao hơn nếu kích thước không tăng quá nhiều.

4. Vì sao pin công suất lớn không phải lúc nào cũng tốt hơn?

4.1. Kích thước & trọng lượng

• Pin công suất lớn thường to và nặng hơn

• Không phù hợp mái yếu, mái dân dụng nhỏ

4.2. Giới hạn inverter & thiết kế chuỗi

• Voc, Vmp cao hơn

• Dễ vượt giới hạn MPPT nếu thiết kế sai

4.3. Hiệu quả đầu tư

• Giá/Wp có thể không tối ưu

• Phát sinh chi phí khung, nhân công

5. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất thực tế

5.1. Nhiệt độ

• Nhiệt độ càng cao → công suất giảm

• Liên quan đến hệ số nhiệt (%/°C)

5.2. Góc nghiêng & hướng lắp

• Sai góc → giảm sản lượng 5–20%

5.3. Che bóng

• Che bóng cục bộ → giảm mạnh công suất chuỗi

5.4. Suy hao theo thời gian

• Năm đầu: ~1–2%

• Các năm sau: ~0.4–0.6%/năm

6. Công suất danh định vs sản lượng điện thực tế

• Pin 1 kWp không tạo ra 1 kW điện liên tục

• Sản lượng phụ thuộc:

  • Số giờ nắng

  • Thời tiết

  • Thiết kế hệ

👉 Tại Việt Nam:

• 1 kWp ≈ 3.5 – 4.5 kWh/ngày (trung bình)

7. Nên chọn pin công suất & hiệu suất bao nhiêu?

7.1. Cho hộ gia đình

• Công suất pin: 450–650W

• Hiệu suất ≥ 20%

• Ưu tiên Mono Half-cut

7.2. Cho nhà xưởng

• Công suất pin: 550–600W+

• Hiệu suất ≥ 20.5%

• Ưu tiên TOPCon / N-type

8. Sai lầm thường gặp khi đánh giá công suất & hiệu suất

❌ So sánh pin khác kích thước ❌ Chỉ nhìn Wp, bỏ qua hiệu suất ❌ Tin vào quảng cáo "pin tạo đủ công suất cả ngày"

Kết luận

Hiểu đúng công suất và hiệu suất tấm pin mặt trời giúp bạn:

• Chọn pin phù hợp mái và nhu cầu

• Tránh lãng phí đầu tư

• Tối ưu sản lượng điện lâu dài

👉 Bạn nên đọc thêm:

• Cách đọc thông số kỹ thuật tấm pin

• Cách tính công suất hệ thống điện mặt trời